Ben jij werkgever en irriteer jij je? Of merk je irritaties is op de werkvloer? Dan is deze blog voor jou. Irritaties gaan nooit vanzelf weg. Met de juiste houding en acties kun je ze omzetten naar succes. De bal ligt bij jou!
“Krabben helpt niet!”
De dokter weet dit al lang, maar maar in het bedrijfsleven moet het nog landen: Krabben helpt niet tegen irritaties. Sterker nog: dan wordt het alleen maar erger!
Irritaties komen overal voor. Juist ook op de werkvloer, waar mensen nauw moeten samenwerken om een hoogwaardige dienst of product te kunnen leveren. Dat vraagt om eenheid en teamwork en dat ontstaat niet zomaar. Er zijn randvoorwaarden die jij als werkgever moet creëren:
- Vertrouwen
- Duidelijkheid
- Commitment
- Een gezamenlijk verlangen naar kwaliteit.
- En als kers op de slagroom: een gezonde manier om met conflicten om te gaan
Als een van die elementen ontbreekt ontstaan er irritaties. Die kun je vervelend vinden, maar ze zijn bijna nooit zelf het probleem. Dat ligt vrijwel altijd dieper. Irritatie is een rode waarschuwingsvlag die zegt: “Pas op! Er is een probleem! Niet negeren!”
Een oorlog verliezen door voetschimmel
Ik ben ooit in militaire dienst geweest. Van de legerleiding kreeg ik een “Handboek Soldaat”; een dikke groene pil die je altijd op zak moest hebben om je taken te kunnen vervullen. Dit handboek ging niet alleen over oorlog en vrede, maar ook over voetschimmel. Dat krijg je als je niet goed afdroogt tussen je tenen en het veroorzaakt vreselijke jeuk. Het begint met een gevoel van irritatie en dat is het signaal dat je eigenlijk moet ingrijpen. Als je niets doet, wordt het groter en meer. Je krijgt barsten, scheuren en wonden in je voeten. Het eindresultaat is dat je niet meer goed kunt lopen. Zo kun je door voetschimmel een oorlog verliezen. De legerleiding wist dit. Daarom stond er een hele gruwelijke vieze-voetenfoto in het Handboek Soldaat.
Je voordeel doen met irritaties
Ervaar jij irritaties op de werkvloer? Negeer ze dan niet, maar wees er blij mee. Ze waarschuwen je voor een onderliggend probleem en bieden je de kans om in te grijpen. Net als bij voetschimmel zijn ze een voorstadium van schade. Doe je niets, dan wordt het erger. Grijp je in, dan kun je verbeteren. Zolang het alleen maar “jeukt” is het nog niet te laat. Het is dus nog niet te laat.
Wie zich irriteert heeft vaak een goede reden
Irritatie lijkt op ongewenst gedrag. Mensen zijn snel aangebrand, hebben een kort lontje, lopen opvallend te zuchten, rollen met hun ogen en mopperen bij koffiemachine. Als ze gewoon een slechte werkhouding hebben, ben je snel klaar. Dat tolereer je natuurlijk niet in jouw bedrijf. Maar als er een onderliggend probleem is, ben jij als werkgever verantwoordelijk. Wie zich irriteert kan daar een heel goede reden voor hebben. Aan jou de eer om te onderzoeken wat er aan de hand is. De uitslag is alles bepalend voor de verdere aanpak.
Een voorbeeld uit de praktijk
Een bedrijf met een prachtig product, een mooie cultuur en een geweldig team had plotseling last van irritaties. De goede sfeer die er altijd was, leek plotseling onder druk te staan. Er werd meer gemopperd dan anders. Sommige collega’s leken moeite met elkaar te hebben. In de lunchpauze viel soms een ijzige stilte. En ook het werk leed er onder. Waar men vroeger bereid was om een tandje extra bij te zetten, leek de rek er plotseling uit. De werkgever wist: “hier is iets vreemds aan de hand.” Toch kwam niemand spontaan iets melden. De verleiding was groot om een personeelsbijeenkomst te organiseren en iedereen te wijzen op het belang van omgangsvormen. Intuïtief wist de werkgever echter dat hij dieper moest graven. Daarom maakte hij eerst een analyse.
Hoe kun je de oorzaak achter irritaties achterhalen? Een analyse in 7 stappen
Voordat je tot actie overgaat, moet je de oorzaak achterhalen. We helpen je in 7 stappen om de juiste analyse te maken.
Stap 1 — Beschrijf voor jezelf de irritatie.
Stap 2 — Ga na bij wie deze irritatie allemaal leeft.
Stap 3 —Benoem voor jezelf hoe en waarom dit geïrriteerde gedrag afwijkt van de norm.
Stap 4 —Ga in gesprek met de medewerker die zich geïrriteerd gedraagt en vraag naar de oorzaak van de irratie. Ga het gesprek positief, nieuwsgierig en geïnteresseerd in. Probeer je in te leven en geen enkel oordeel te vellen.
Stap 5 — Ga na of de irritatie komt door iets wat rechtgezet moet worden of dat de werknemer gewoon makkelijk aanstoot neemt. In het eerste geval moet het onderliggende probleem aangepakt worden. Ga dan naar Stap 6. In het tweede geval is je analyse klaar. Dan is er gewoon een gedragsprobleem dat moet veranderen. (Daarover hebben we het in een volgende blog.)
Stap 6 — Ga na of je als werkgever invloed kunt uitoefenen op het onderliggende probleem. Zo ja: ga dan naar Stap 7. Zo nee: dan is er een gedragsprobleem dat moet veranderen.
Stap 7 – Ga na of je zelf het probleem moet oplossen of dat iemand anders zijn gedrag moet aanpassen. In het eerste geval moet je zelf actie ondernemen. In het tweede geval moet een confrontatie plaatsvinden met het gedrag van de betreffende werknemer. (Ook daarover lees je in een volgende blog.)
In de situatie van het bovenstaande praktijkvoorbeeld werd al snel duidelijk wat er aan de hand was. Een klein groepje werknemers liep openlijk de kantjes ervan af. Ze rommelden met werktijden, meldden zich gemakkelijk zien en bleven opzettelijk te lang op het toilet zitten. Dit leidde tot grote irritaties bij de anderen die wel van goede wil waren en hun uiterste best deden. De bron van irritatie was dat de boosdoeners ermee weg kwamen. Daardoor waren de anderen terecht geïrriteerd. Er was hier dus maar één oplossing mogelijk: de werkgever moest de confrontatie aan met ongewenst gedrag.
Hoe je als werkgever op een gezonde manier de confrontatie aan gaat, vertellen we in een volgende blog.
Conclusie
Irritaties gaan dus niet vanzelf weg. Ze zijn ofwel het probleem zelf, of een waarschuwingssignaal voor een onderliggend probleem. Alleen door de juiste vragen te stellen kun je er achter komen of je de irritatie moet bestrijden of het onderliggende probleem. Een verkeerde beslissing hierover kan verkeerd uitpakken. Gelukkig heb jij deze blog gelezen.